Zarządzenie Biskupa Rzeszowskiego

w sprawie prowadzenia duszpasterstwa w okresie epidemii

*W związku z trwającym stanem epidemii i najnowszymi zarządzeniami władz państwowych oraz po uwzględnieniu Dekretu Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z dnia 25 marca br., Wskazań Prezydium Konferencji Episkopatu Polski z dnia 21 marca br. oraz Komunikatu przewodniczącego KEP z dnia 24 marca br. zarządzam co następuje:

Zasady ogólne:

*Wszyscy wierni znajdujący się na terytorium Diecezji Rzeszowskiej mogą skorzystać z udzielonej przez Biskupa Rzeszowskiego dyspensy od obowiązku uczestnictwa we Mszy Świętej w niedziele i święta nakazane. Dyspensa jest ważna od dnia 28 marca br. aż do odwołania.

*Kościoły mają pozostać otwarte dla wiernych.

*Księża mają obowiązek być gotowi do udzielenia posługi sakramentalnej wobec wszystkich wiernych, którzy o nią proszą. Albowiem ?wierni mają prawo otrzymywać pomoce od swoich pasterzy z duchowych dóbr Kościoła, zwłaszcza zaś słowa Bożego i sakramentów? (kan. 213 KPK).

*Wierni są usilnie proszeni o zastosowanie się do przepisów państwowych. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 24 marca br. w okresie od 25.03.2020 do 11.04.2020 r. w trakcie sprawowania kultu może być obecnych do 5 uczestników nie licząc sprawującego kult i posługujących. Natomiast od dnia 12.04.2020 r. (Niedziela Zmartwychwstania) aż do odwołania w trakcie sprawowania kultu może być obecnych 50 osób (Zob. Rozporządzenie MZ z dnia 24 marca 2020 r., §1, p.4 w: DZ.U. z dnia 24 marca 2020 r., poz. 522). Przepisy te mają zastosowanie do wszelkiego rodzaju nabożeństw odprawianych w miejscach publicznie dostępnych (kościołach parafialnych, rektoralnych, kaplicach itp.). Należy wziąć pod uwagę, że przepisy te mogą podlegać zmianom.

Sprawowanie sakramentów:

Eucharystia

*Ponieważ od dnia 25 marca br. w każdej Mszy Świętej lub w innych celebracjach może uczestniczyć maksymalnie do 5 osób, nie licząc sprawujących liturgię, to oprócz kapłanów i kilku niezbędnych usługujących, mają to być w pierwszej kolejności osoby zamawiające intencję mszalną. Należy o tym poinformować wiernych.

*Jeśli przewidziano Mszę św. koncelebrowaną, to w celu umożliwienia uczestnictwa w niej przedstawicielom rodzin zamawiających każdą z intencji należy rozważyć odprawienie osobnych celebracji.

W kaplicy Wyższego Seminarium Duchownego, w Domu Księży Seniorów oraz w domach zakonnych w celebracjach uczestniczyć mogą jedynie mieszkańcy domu, bez udziału osób postronnych.

*Dopuszczone są dwie formy udzielania Komunii Świętej: do ust i na rękę. Wybór należy do wiernego przystępującego do niej. Komunii Świętej należy udzielać z najwyższą starannością. Wskazane jest rozdzielenie grupy wiernych przyjmujących Komunię Świętą do ust od tych, którzy przyjmują Ją na rękę.

*Wiernym należy przypomnieć i wyjaśnić naukę Kościoła o Komunii Świętej duchowej.

*Pamiętając o zakazie odwiedzania osób będących w kwarantannie domowej, wiernym, którzy indywidualnie o to poproszą, należy udzielać Komunii Świętej poza liturgią, z wyjątkiem:

- Wielkiego Piątku, kiedy to Komunii Świętej można udzielić poza liturgią tylko chorym, którzy o to poproszą.

- Wielkiej Soboty, kiedy można udzielać Komunii Świętej poza liturgią jedynie jako Wiatyku.

Namaszczenie chorych

*Duszpasterze mają obowiązek udać się z posługą sakramentalną do chorego na wezwanie. Przy udzielaniu posługi należy przestrzegać ściśle wszystkich zasad higieny.

*Należy odwołać zwyczajowe wizyty u chorych z okazji pierwszego piątku lub pierwszej soboty miesiąca.

*Do odwołania pozostaje zawieszona posługa nadzwyczajnych szafarzy Komunii Świętej.

*W przypadkach osób chorych i starszych przebywających w DPS-ach i innych tego typu placówkach, możliwość posługi kapłańskiej jest uzależniona od władz zarządzających tego typu domami. Należy się do nich stosować.

Sakrament Pokuty i pojednania

*Sakrament pokuty i pojednania może być sprawowany jedynie w formie indywidualnej spowiedzi. Kościół nie dopuszcza możliwości sprawowania sakramentu pokuty i pojednania przez środki komunikacji elektronicznej takiej jak telefon, Internet itp. Stolica Apostolska nigdy nie zezwoliła na spowiedź ?na odległość? (por. Denzinger, nr 1994) i wskazuje, że w przestrzeni wirtualnej ?nie ma sakramentów? (Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, ?Kościół a Internet? z dnia 22.02.2002 w pkt. II).

*Duszpasterze winni zachować dyspozycyjność wobec wiernych, którzy zwrócą się z prośbą o spowiedź. Należy udostępnić wiernym numer telefonu i adres mailowy, poprzez który można umówić się z duszpasterzem na indywidualną spowiedź lub wyznaczyć i zakomunikować wiernym godziny dyżurów w miejscach spowiedzi.

*Spowiedź winna mieć miejsce w osobnych pomieszczeniach, umożliwiających sprawowanie sakramentu z zachowaniem większej odległości między penitentem a spowiednikiem, lub ? w razie takiej niemożliwości ? w często dezynfekowanych otwartych konfesjonałach.

*Wiernych należy pouczyć o treści przykazań kościelnych: 2. Przynajmniej raz w roku przystąpić do sakramentu pokuty; 3. Przynajmniej raz w roku, w okresie wielkanocnym przyjąć Komunię Świętą. Na mocy decyzji Konferencji Episkopatu Polski z dnia 21 marca 1985 r. okres, w którym jest możliwe wypełnienie 3. Przykazania kościelnego trwa od Środy Popielcowej do Uroczystości Trójcy Przenajświętszej.

*Ponadto należy pouczyć wiernych, że ten, kto nie będzie się w stanie wyspowiadać w tym czasie, po wzbudzeniu aktu żalu doskonałego może przystąpić do Komunii Świętej pod dwoma warunkami: 1) przystąpi do spowiedzi indywidualnej jak najszybciej będzie to możliwe; 2) nie pozostaje w karach kościelnych ani nie trwa z uporem w jawnym grzechu ciężkim, czyli spełnia wymogi uzyskania rozgrzeszenia [kan. 915 i 916 KPK].

*Po ustaniu epidemii we wszystkich parafiach zorganizować należy spowiedzi parafialne.

Pogrzeby

*Obrzędy pogrzebu należy ograniczyć do Stacji przy grobie. Jeżeli okoliczności na to pozwolą, dopuszczalna jest procesja od kaplicy cmentarnej lub od bramy cmentarza do grobu. Mszę Świętą pogrzebową należy odprawić w kościele bez trumny z ciałem lub urny z prochami.

Celebracje Wielkiego Tygodnia:

Niedziela Palmowa - Upamiętnienie wjazdu Pana do Jerozolimy w Niedzielę Palmową powinno być obchodzone wewnątrz budynku sakralnego. W kościołach katedralnych należy zastosować drugą formę przewidzianą przez Mszał Rzymski, zaś w kościołach parafialnych, oraz w innych miejscach - trzecią.

*Celebracje Świętego Triduum Paschalnego powinny być obchodzone bez udziału ludu a jedynie z konieczną asystą.

Wielki Czwartek - Msza Święta Krzyżma zostanie odprawiona przez Biskupów w katedrze rzeszowskiej bez udziału księży i wiernych z wyjątkiem osób posługujących. Poświęcone oleje będą do odebrania przez księży dziekanów po ustaniu restrykcji prawnych. Do tego czasu należy w sprawowaniu sakramentów korzystać z olejów poświęconych w zeszłym roku. Uroczysta Msza Święta dla wszystkich kapłanów, połączona z odnowieniem przyrzeczeń kapłańskich, odprawiona zostanie po ustaniu stanu epidemii.

*Podczas Mszy Wieczerzy Pańskiej należy opuścić obrzęd obmycia nóg (mandatum). Na zakończenie Mszy św. Wieczerzy Pańskiej należy również pominąć procesję, natomiast Najświętszy Sakrament należy przechować w tabernakulum lub w ?ciemnicy?.

Wielki Piątek - W modlitwie powszechnej ma zostać dołączone wezwanie w związku z panującą sytuacją epidemii (tekst w załączniku).

Akt adoracji Krzyża przez pocałunek należy ograniczyć wyłącznie do celebransa. Pozostali uczestnicy liturgii oddają cześć Krzyżowi przez przyklęknięcie przed nim lub głęboki skłon.

*W celu umożliwienia poszczególnym wiernym indywidualnej modlitwy należy podtrzymać zwyczaj tzw. ?ciemnicy? i ?Grobu Pańskiego?. Nie wolno wystawiać straży grobowej ani organizować grupowych adoracji.

Wielka Sobota - W parafiach nie należy organizować poświęcenia pokarmów. Obrzęd ten powinien być zastąpiony modlitwą i Błogosławieństwem stołu w rodzinach w poranek wielkanocny. Formułę należy przekazać wiernym (w załączniku).

Liturgię Wigilii Paschalnej należy sprawować wewnątrz kościoła. Rozpocząć ją się powinno od pozdrowienia zgromadzonych, odmówienia odpowiednich modlitw przy paschale i zapalenia paschału (nie ma poświęcenia ognia). W liturgii chrzcielnej ma być zachowane jedynie odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych. Po zakończonej Eucharystii nie odprawia się procesji rezurekcyjnej. Najświętszy Sakrament może zostać wystawiony w ?Grobie Pańskim? do prywatnej adoracji wiernych.

Niedziela Zmartwychwstania - nie urządza się procesji rezurekcyjnej. Jeżeli Najświętszy Sakrament był przechowywany w ?Grobie Pańskim? można udzielić błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem na zewnątrz kościoła (np. przed drzwiami).

Inne:

*Uroczystości Pierwszych Komunii Świętych oraz liturgie z udzielaniem sakramentu bierzmowania młodzieży będą mogły być sprawowane dopiero po przywróceniu normalnego funkcjonowania szkół. Wówczas też zostanie ogłoszony szczegółowy harmonogram tych celebracji.

*Zobowiązuję wszystkich, aby udostępniać wiernym - gdzie to tylko jest możliwe - kontakt z kościołem i parafią przez internet, prowadząc transmisje on-line nabożeństw i na bieżąco przekazując informacje poprzez strony internetowe lub odpowiednie aplikacje.

*Wszystkich Was, Drodzy Diecezjanie, w tym trudnym momencie naszego życia, obejmuję moją modlitwą. Chorych i cierpiących proszę, aby swoje cierpienia łączyli z Krzyżem Jezusa Chrystusa i składali w ofierze za Kościół i cały świat. Z żywą wiarą zaufajmy Bożej Opatrzności i w codziennej modlitwie polecajmy Bogu naszą Ojczyznę, nasze rodziny i nas samych.

Wzywając orędownictwa naszej Matki i Królowej oraz wstawiennictwa naszych świętych Patronów, wszystkim z serca błogosławię.

+ Jan Wątroba

Biskup Rzeszowski

Ks. Piotr Steczkowski

Kanclerz Kurii